حمیرا

حمیرا
اطلاعات هنرمند
نام اصلی	پروانه امیرافشاری
نام مستعار	حمیرا
زادروز	۲۶ اسفند ۱۳۲۳ ۱۶ مارس ۱۹۴۵ ‏(۶۸ سال) تهران
اهل کشور	ایرانی
سبک‌ها	موسیقی سنتی
گونه(های) آوا	سوپرانو
مدت کار	۱۳۴۵ تاکنون
ناشر(ها)	شرکت ترانه شرکت آونگ کلتکلس رکودرز
وب‌گاه	وب گاه رسمی حمیرا

پروانه امیرافشاری (که با نام هنریِ «حمیرا» شناخته می‌شود) (زادۀ ۲۶ اسفند ۱۳۲۳ در تهران)، خواننده معروف و بلندآوازه ایرانی است. صدای وی سوپرانو و شش‌دانگ است.وی در زمینه موسیقی تلفیقی و موسیقی سنتی فعالیت داشته است.بر اساس گفته های بزرگان موسیقی از جمله زنده یاد علی تجویدی و فضل الله توکل و علی اکبر گلپایگانی (گلپا)وی در حال حاضر برترین خواننده زن در موسیقی سنتی ایران می باشد^[۱]

پیش از خوانندگی

پروانه امیرافشاری در سال ۱۳۲۳ به دنیا آمد. وی از خانوادهٔ بانفوذ و سرشناس امیرافشاری، که اصالتی آذری دارند، است. نام کامل وی پروانه امیرافشاری زنجانی است. پدرش از زمین‌داران بزرگ زنجان و طالقان بود. پدر حمیرا مالک ۱۵۰ شهر و روستا در منطقهٔ شمال غرب ایران بود. از همان دوران کودکی حمیرا، خانهٔ آنها به افتخار افراد بانفوذ حکومتی، شاهد مراسم بزرگ با حضور هنرمندان نامیِ آن زمان، مانند قمرالملوک وزیری، روح‌انگیز، بنان، ملوک ضرابی، و بسیاری دیگر بود که همین انگیزهٔ اولیۀ دختر خانواده برای روی‌ آوردن به آواز شد. حمیرا، به دور از چشم پدر و با تشویق همسر روشن‌فکر و تازه از آلمان بازگشتهٔ خود، با نام‌نویسی در آزمون صدا در شورای رادیوی آن زمان، باعث حیرت و تحسین اعضای شورا شد و پس از آن تحت آموزش علی تجویدی و ملوک ضرابی قرار گرفت. وی دو سال بعد در ۱۸سالگی به یک خوانندۀ تمام‌عیار تبدیل شد.

آغاز فعالیت حرفه‌ای

در همان سن آوازی را در دستگاه سه‌گاه با آهنگسازی علی تجویدی و شعری از بیژن ترقی به نام «صبرم عطا کن» را اجرا کرد که در کتاب ترانه‌های ماندگار این اثر به ثبت رسیده است. وی به علت مخالفت پدر با نام مستعار حمیرا فعالیت خود را آغاز کرد اما پدرش صدای دختر خود را می‌شناسد و چون آوازه‌خوان بودن دخترش را دور از شان خانوادگی خود می‌بیند، همه صفحات موجود در بازار تهران را خریداری کرده و در خانه خود انبار می‌کند. وهمین علت باعث کمیابی صفحات صدای حمیرا در آن زمان می‌شود.

سپس طلاق دختر خود را از همسرش می‌گیرد و به‌مدت یک سال دختر خود را در خانه زندانی می‌کند. بعد یک سال درطی یک سفر اروپایی که برای آقای امیرافشاری پیش می‌آید حمیرا که از حمایت مادر خود برخوردار بود به کار خود ادامه می‌دهد (توضیح: دومین اثر مشترک حمیرا، تجویدی و ترقی ترانه‌ای به نام «سرگردان» در گوشهٔ موالیان از گوشه‌های مهجور دستگاه همایون است. «پشیمانم» بعداً ساخته شد که به‌دلیل مدولاسیون زیبایی که از همایون به سه‌گاه تغییر مقام می‌دهد و بازمی‌گردد باعث تحول عظیمی در موسیقی سنتی ایرانی می‌شود. منبع مطالب داخل پرانتز: سخنان زنده‌یاد استاد تجویدی) پدر وی با آگاهی از اثر جدید دختر خود وی را از خانه طرد و از ارث محروم می‌کند. بعد از آن وی مدتی را در خانه پسرعمویش که همسر وی هما میرافشار ترانه سرای معروف بود به سر برد تا آنکه با استاد پرویز یاحقی ازدواج می‌کند.

ازدواج با پرویز یاحقی

حمیرا مدت ۸ سال همسر آهنگساز بنام ایرانی، پرویز یاحقی بود که در این دورۀ زناشویی، آثار ماندگاری با شعرهایی از بیژن ترقی و آهنگ‌هایی از یاحقی، مانند «مرا نفریبی»، «هدیهٔ عشق»، «بهار نورسیده»، «مرا تنها نگذاری»، «پنجره‌ای به باغ گل»، و... اجرا کرده‌است. وی بعد از چند سال، به‌دلیل مشکلات ویژه‌ای که برایش در زندگی پیش آمد، از پرویز یاحقی جدا شد.

حمیرا بعد از انقلاب و مهاجرت از ایران

او پس از انقلاب، چند ماه در زندان به سر برد و با پرداخت مالیاتی معادل سی‌هزار دلار، آزاد شد. او می‌توانست همانند هایده و مهستی و بسیاری دیگر از هنرمندان، در سال‌های ۵۶ تا ۵۸ از ایران خارج شود، ولی به‌دلیل عشق وافری که به ایران داشت، حاضر به رفتن نشد و به آینده امیدوار بود؛ حتی با پوشش اسلامی (چادر) در جامعه حضور پیدا می‌کرد.

همسر سوم وی، که تاجر کراوات بود، پس از انقلاب عملاً بیکار شد. حمیرا تا اواسط سال ۶۰ خورشیدی در تهران ماند و بعد از گذراندن مزاحمت‌های فراوان در تهران به یکی از شهرهای شمالی نقل مکان کرد ولی باز از طرف عناصر تندرو وافراطی مورد اذیت و آزار بسیاری قرار می‌گرفت. به همین دلیل به ناچار و بدون اینکه مورد حمایت همسرش قرار گیرد، در اواخر سال ۱۳۶۰ به تنهایی و به صورت ناشناس با گریم در قالب یک پیرزن به همراه دختر سه ساله‌اش، هنگامه، از مرز پاکستان از ایران خارج شد؛ از آنجا به اسپانیا و پس از آن به کاستاریکا در امریکای مرکزی رفت. وی در کاستاریکا دچار افسردگی شدید شد. به صورتی که مدت یک سال تحت درمان روانپزشک بود. شوهر وی در این میان بدون توجه به همسر و فرزندش مستقیماً به امریکا مهاجرت کرد. حمیرا با کمک همسر پسر عمویش، هما میرافشار، به ایالت کالیفرنیا مهاجرت کرد و با حمایت احمد مسعود کار هنری خود را از سر گرفت. در سال ۷۸ خورشیدی به تومور مغزی دچار شد که به‌صورت معجزه‌آسایی از اتاق عمل نجات یافت. وی هم‌اکنون در شهر لس آنجلس زندگی می‌کند.

صدای حمیرا

نوع صدای او سوپرانو است. او، تنها بانوی آوازه‌خوان ایرانی است که شش دانگ کامل صدا را داراست.تحریر های اوازی وی کاملا واضح و زیبا وپر قدرت ادا میشود. با تکیه بر نظر استادان فن، حمیرا توانست با ارائۀ تنها یک اثر به‌نام «صبرم عطا کن»، سبک تازه‌ای را در موسیقی سنتی ایران ــ که بعدها توسط استادان موسیقی اصیل به نام «حمیراییسم» مشهور شد ــ در موسیقی کلاسیکِ رو به افولِ دهۀ ۴۰ خورشیدی پایه‌گذاری کند و طراوت و تازگی خاصی به موسیقی سنتی ایران ببخشد.

سبک‌ اواز

ترانه های حمیرا تا سال ۱۳۵۷ بیشتر در مایه موسیقی دستگاهی و موسیقی سنتی بود،بعد از انقلاب ایران وی در کنار خواندن اواز های اصیل ایرانی به موسیقی تلفیقی(پاپ سنتی) هم روی اورد.

درسبک خواندن ایشان ویژگی های مکتب اوازی اصفهان(گلپا،ایرج،هایده،علیرضا افتخاری،محمودی خوانساری،روح انگیز و...) بیشتر از مکتب اوازی تهران(محمدرضا شجریان،پریسا،غلامحسین بنان و...) غلبه دارد. مهم‌تر از آن،حمیرا توانست درطول چهل سال فعالیت هنری، همیشه در اوج بماند و جزء چند ستارهٔ مطرح موسیقی ایران باشد.

آهنگسازان آثار

بعضی از آهنگسازان نامی که با وی همکاری کرده‌اند عبارتند از: علی تجویدی، پرویز یاحقی، اسدالله ملک، ، محمد حیدری، محمد جلیل عندلیبی، حسن شماعی‌زاده، ، ، صادق نوجوکی، فضل‌الله توکل، و انوشیروان روحانی.

ترانه‌سرایان و شاعران آثار

حافظ، مولوی، بابا طاهر، رهی معیری، بیژن ترقی، هما میرافشار، لیلا کسری (هدیه)، ، عماد خراسانی، کمال خجندی، احمد گلچین معانی، و .

دل خونه (گام نوا)، آهنگساز محمدجلیل عندلیبی *این ترانه توسط علیرضا افتخاری در البوم "تازه‌به‌تازه" بازخوانی شده‌است*

محمد (ص)(گام دشتی)، آهنگساز محمدجلیل عندلیبی

درویشان حضرت علی، (گام اصفهان) آهنگساز کامل علی‌پور

بی‌وفایی (گام اصفهان)، آهنگساز اسدالله ملک

الهی بمیری (گام شوشتری)، آهنگساز اسدالله ملک *این ترانه توسط علیرضا افتخاری بازخوانی شده‌است*

به‌خاطر تو (گام دشتی)، آهنگساز پرویز یاحقی *این ترانه توسط عبدالحسین مختاباد با نام شبانگاهان بازخوانی شده‌است*

می عاشقانه (گام بیات تُرک)، آهنگساز پرویز یاحقی

گل‌های تازه، شمارۀ ۱۴۵، با همخوانی (گام سه‌گاه) پنجره‌ای به باغ گل (گام ابوعطا) آهنگساز پرویز یاحقی

دریاکنار، پیرت بسوزه عاشقی، سرگردان (گام مینور ملودیک ساختۀ استاد علی تجویدی)، ده بهار، دیدار عزیزان، بی قرار، خاطرات شمال (در گام عربی اجرا شده‌است، ساختۀ بابک رادمنش)، کوچ، شب‌های کردستان، دوره روره، مهتاب عشق ( با نام «شاه و گدا» هم شناخته می‌شود)، امید، اینه دنیا، عالم عشق، هم‌زبونم باش، مسافر غریبه، ای داد بیداد، دنیا دنیا (در گام بیات تُرک اجرا شده‌است، ساختۀ انوشیروان روحانی)، چوبکاری، در جستجو(گام عربی)، بهار بهاره (ساختۀ منوچهر چشم‌آذر).

کنسرت‌ها و اجراهای حمیرا

وی در سال ۱۳۵۳ آهنگ معروف خود دریاکنار را در تلویزیون ملی ایران [IRTV] در روز نوروز اجرا کرد.همچنین در تیاتر دوپاری پاریس کنسرتی را اجرا کرد. ^[۲]در دبی نیز معین و حمیرا کنسرت مشترکی را اجرا کردند. ^[۳] وی همچنین ترانۀ «هم‌زبونم باش» را دو بار اجرا کرد که از تلویزیون ملی ایران پخش شد. رادیو و تلویزیون ملی ایران، قبل از انقلاب، شاهد اجراهای تلویزیونی زیادی از حمیرا همانند اجرای ترانه‌های: هم‌زبونم‌ باش، نگو از گذشته، دریاکنار، وقتی که مردم، دنیا دنیا (این آهنگ نیز به‌دلیل استقبال زیاد، دو بار اجرا شد) ^[۴]، وقتی که تو رفتی، با دلم مهربان شو، باختن^[۵]، محاله، شرم و شکایت، قاصدک، قناری، و... بوده‌است.

وی در سال‌های اخیر، از سال ۱۳۸۸ به‌بعد، در فروردین‌ماه کنسرت‌های نوروزی خود را اجرا می‌کند. در این کنسرت‌ها به بازخوانی آهنگ‌های پرویز یاحقی و علی تجویدی پرداخته‌است.

اخرین البوم وی در سال ۱۳۸۳ با نام مهتاب‌ عشق منتشر شداین البوم، تلفیقی از موسیقی پاپ وموسیقی سنتی و بر اساس گام های ایرانی از جمله نوا و شوشتری می باشد.و همچنین در سال ۱۳۸۹ مجموعه‌ای از بهترین آهنگ‌هایش را در آلبومی به‌نام «چهل ترانۀ طلایی» منتشر کرد. براساس گفتۀ وی، ۴ آهنگ از استاد علی تجویدی دارد که هنوز اجرا نکرده‌است، و استاد تجویدی هم تا زمان درگذشتش این ۴ آهنگ را به خوانندهٔ دیگری نداده‌است. استاد تجویدی تأکید داشته که این ۴ آهنگ فقط با صدای حمیرا اجرا شود، و حمیرا در سال ۸۷ گفته‌است که در آلبوم بعدی‌اش این ۴ آهنگ را منتشر خواهد کرد.

آلبوم‌های حمیرا

حمیرا آلبوم مهتاب عشق

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: